Antykoncepcja po porodzie i w laktacji — bezpieczne wybory

Po połogu potrzeby są inne: planujemy metody, które są bezpieczne w laktacji i wygodne dla młodych mam.
→ Rejestracja: bodymove.pl/ginekolog-warszawa

Kiedy można zacząć stosować antykoncepcję po porodzie

Najpierw: bezpieczeństwo zakrzepowe i laktacja. Ryzyko zakrzepicy jest najwyższe w pierwszych 3 tygodniach po porodzie i spada do wartości zbliżonych do wyjściowych ok. 6. tygodnia (42. dnia). W tym czasie nie stosujemy metod z estrogenem (tabletki/plastry/pierścień). U karmiących piersią CHC: <21 dni — przeciwwskazane; 21–30 dni — niezalecane; 30–42 dni — decyzja zależna od ryzyka VTE; po 42. dniu zwykle dopuszczalne – indywidualnie.

Progestagenowe i wewnątrzmaciczne (bez estrogenu) można wdrażać wcześniej, także w laktacji.

LAM – metoda laktacyjnej niepłodności: do 6. miesiąca po porodzie, jeśli spełnione są trzy warunki (wyłączne/pełne karmienie piersią dzień i noc, brak miesiączki, <6 miesięcy od porodu). Skuteczność sięga ~98% przy idealnym stosowaniu. To tymczasowe rozwiązanie.

Metody bez estrogenów: mini-pill, implant, wkładka hormonalna

Mini-pill (POP, tabletka progestagenowa)

• Start: możliwy od razu po porodzie, również w laktacji.

• Plusy: brak estrogenu, szybko odwracalna.

• Minusy: możliwe nieregularne plamienia; konieczna punktualność przyjmowania.

Implant etonogestrelowy (LARC)

• Start: natychmiast po porodzie lub podczas wypisu.

• Laktacja: badania nie wykazały istotnego pogorszenia karmienia (objętość mleka, przyrost masy ciała dziecka).

Wkładka hormonalna (LNG-IUD, LARC)

• Start: post-placental (do 10 min po urodzeniu łożyska) lub po 4. tygodniu. Wczesna insercja = większe ryzyko wydalenia, ale wysoka wygoda (mniejsza szansa, że „wypadnie” termin).

Wszystkie trzy metody (POP/implant/LNG-IUD) są zgodne z laktacją. Wybór zależy od preferencji, planów prokreacyjnych i chorób towarzyszących.

Wkładka miedziana — zalety, kiedy założyć

Cu-IUD: brak hormonów, działanie natychmiastowe, może służyć jako antykoncepcja awaryjna (do 5 dni po stosunku).

• Start: jak przy LNG-IUD — od razu po porodzie (większe ryzyko wydalenia) lub od 4. tygodnia.

• Plusy: bardzo wysoka skuteczność, długi czas działania (do 10 lat), brak wpływu na laktację.

• Możliwe minusy: obfitsze i bardziej bolesne miesiączki u części pacjentek.

Skuteczność i wpływ na laktację, libido, krwawienia

Skuteczność (typowa):

• LARC (implant, IUD): >99% – minimalny błąd użytkownika.

• POP: wysoka przy regularnym przyjmowaniu; spóźnienia obniżają skuteczność.

• LAM: do 98% (tylko przy spełnionych kryteriach).

Laktacja:

• POP/implant/LNG-IUD/Cu-IUD – zgodne z karmieniem piersią.

• CHC (z estrogenem) – mogą zmniejszać laktację przy wczesnym włączeniu; u karmiących rozważamy dopiero po 6 tygodniach i po ocenie ryzyka VTE.

Libido:

• W połogu często zmienne (sen, stres, hormony). Same progestageny rzadko są jedyną przyczyną; pomocne bywa wsparcie laktacyjne, lubrykanty i stopniowy powrót do współżycia.

Krwawienia:

• POP/implant/LNG-IUD: częste plamienia początkowe; przy LNG-IUD krwawienia zwykle wyraźnie się zmniejszają w pierwszych miesiącach.

• Cu-IUD: miesiączki mogą być dłuższe/obfitsze.

• CHC: zwykle regularne krwawienia z odstawienia — ale nie wczesnopoporodowo u karmiących.

Antykoncepcja awaryjna w laktacji (ekstra)

• Levonorgestrel (LNG): zgodny z karmieniem piersią; bez przerw w karmieniu.

• Uliprystal (UPA): do rozważenia po 21. dniu od porodu; preferowana jest LNG lub Cu-IUD jako najskuteczniejsza opcja.

Szybka ściąga: kiedy co można zacząć?

• LAM: od razu po porodzie (jeśli spełniasz 3 kryteria).

• Prezerwatywy/środki miejscowe: od razu.

• POP / implant / LNG-IUD / Cu-IUD: natychmiast po porodzie lub ≥4 tygodnie po porodzie (mniejsze ryzyko wydalenia IUD).

• CHC (tabletka/plaster/pierścień): karmienie piersią → zwykle po 6 tygodniach; niekarmiące → wcześniej, zależnie od ryzyka VTE.

Umów wizytę w sprawie antykoncepcji po porodzie (Żoliborz/Bielany)
• Ginekolog · Cennik · Kontakt · bodymove.pl/ginekolog-warszawa
Sprawdź także szczegółowy cennik partnerskiej poradni: ginekolog-warszawa.pro/cennik.

Źródła

1. CDC — U.S. MEC (2024): bezpieczeństwo metod antykoncepcji w połogu i laktacji.

2. CDC — U.S. SPR (2024): praktyczne wdrażanie metod po porodzie; progi 21/30/42 dni i ryzyko VTE.

3. ACOG – LARC postpartum: bezpieczeństwo wczesnej insercji IUD/implantu; ryzyko wydalenia vs. korzyści dostępności.

4. LAM (WHO): ~98% skuteczności przy spełnionych kryteriach.

5. Antykoncepcja awaryjna w laktacji: preferencja LNG lub Cu-IUD; UPA z ostrożnością.