Nawracające infekcje intymne: BV czy grzybica? Plan działania

Rozróżnienie BV vs. kandydozy skraca drogę do skutecznego leczenia. Podajemy objawy, badania i profilaktykę.
→ Umów konsultację i znajdź więcej informacji: bodymove.pl/ginekologia · ginekolog-warszawa.pro

Najczęstsze przyczyny i czynniki ryzyka

Bakteryjna waginoza (BV): zaburzenie mikrobiomu pochwy – spadek Lactobacillus, przewaga bakterii beztlenowych (np. Gardnerella).
Czynniki ryzyka: zmiana/nowy partner seksualny, brak prezerwatyw, irygacje, antybiotykoterapia, palenie, wkładka miedziana (częściej przy obfitszych krwawieniach), okres okołomiesiączkowy.

Kandydoza (VVC, „grzybica”): zwykle Candida albicans.
Czynniki ryzyka: niedawne antybiotyki, ciąża/wysoki poziom estrogenów, cukrzyca/insulinooporność, otyłość, wilgoć (obcisła/syntetyczna bielizna, mokry kostium), zaburzenia odporności.

Infekcje mieszane (BV + VVC): częste u osób z nawrotami; wymagają rozpoznania obu składowych i dobrania leczenia sekwencyjnego lub skojarzonego.

Słowa kluczowe: infekcje intymne Warszawa, nawracające upławy, bakteryjna waginoza.

Objawy różnicujące BV, kandydozę i mieszane infekcje

Uwaga: świąd + „rybi” zapach to częsty znak koinfekcji – zanim zastosujesz leczenie „w ciemno”, zrób diagnostykę.

Diagnostyka: wymaz/posiew, pH, mikroskopia

W gabinecie wykonujemy:

• Pomiar pH wydzieliny pochwy (BV zwykle >4,5).

• „Whiff test” (po KOH) — nasilenie nieprzyjemnego zapachu sugeruje BV.

• Mikroskopia preparatu świeżego – szukamy clue cells (BV) lub strzępek/pączkujących komórek (VVC).

Kiedy potrzebne badania dodatkowe?

• Przy nawrotach, nietypowym obrazie, braku odpowiedzi na leczenie: wymaz/posiew (w tym w kierunku Candida non-albicans, np. C. glabrata) lub testy PCR/NAAT (także w kierunku Trichomonas).

• Wspierająco: ocena glikemii (cukrzyca/insulinooporność), przegląd leków, omówienie antykoncepcji i nawyków higienicznych.

Leczenie i profilaktyka nawrotów (probiotyki, higiena, seks)

BV – bakteryjna waginoza

• Leczenie epizodu: metronidazol (doustnie lub żel dopochwowy) albo klindamycyna (krem/czopki/doustnie) – schemat dobieramy do preferencji i tolerancji.

• Nawroty: możliwe terapie podtrzymujące (np. metronidazol w żelu 2×/tydz. przez kilka miesięcy). W trakcie terapii: prezerwatywy, bez irygacji i perfumowanych płynów.

• Probiotyki: mogą wspierać mikrobiom, ale dowody są niejednoznaczne — decyzję podejmujemy indywidualnie.

VVC – kandydoza

• Leczenie epizodu niepowikłanego: azol dopochwowo 1–7 dni lub flukonazol 150 mg p.o. jednorazowo (jeśli brak przeciwwskazań).

• Nawracająca VVC (≥3 epizody/rok): schemat indukcyjny (3 dawki flukonazolu co 72 h lub azol miejscowy 10–14 dni), następnie utrzymujący (np. flukonazol 150–200 mg 1×/tydz. do 6 mies.). Przy C. non-albicans – alternatywne schematy (np. kwas borowy dopochwowo) po posiewie i antybiogramie.

• Ciąża: preferujemy azole miejscowe 7-dniowe; unikamy flukonazolu doustnie.

Wspólna profilaktyka nawrotów

• Higiena: bez irygacji; delikatne środki myjące o neutralnym pH; bielizna bawełniana, zmiana po treningu/basenie.

• Seks: prezerwatywy w trakcie leczenia i przy skłonności do BV; wybieraj łagodne lubrykanty (bez gliceryny, jeśli nawraca VVC).

• Styl życia i zdrowie metaboliczne: kontrola glikemii, ewentualna redukcja masy ciała, sen i redukcja stresu.

• Antykoncepcja: przy nawracającym BV warto omówić wpływ wkładki miedzianej – rozważenie alternatyw może zmniejszać nawroty (decyzja indywidualna).

BV – rozpoznanie i leczenie:
CDC: Bacterial Vaginosis (2021) ·
StatPearls: Bacterial Vaginosis (2024)

VVC – schematy epizodu i nawrotów, ciąża:
CDC: Vulvovaginal Candidiasis (2021) ·
IUSTI: Vaginal Discharge Guidelines (2023)

Probiotyki i BV:
Cochrane Review: Probiotics in BV (2021) ·
NEJM: Lactin-V trial (2020)

Antykoncepcja a BV (mikrobiom):
Vodstrcil et al., 2013 – metaanaliza ·
Peebles et al., 2020/2021 – Cu-IUD a BV