Jesteś kobietą w wieku między 20. a 30 rokiem życia? A może jesteś w ciąży? Jeśli tak, powinnaś obowiązkowo wykonać sonomammografię, czyli USG piersi. Regularne badania pozwalają wykryć zmiany, które w przyszłości mogą przekształcić się w zagrażający życiu nowotwór- pamiętaj o tym!
Sonomammografia to badanie ultrasonograficzne, które polega na obrazowaniu wnętrza piersi za pomocą fal akustycznych o częstotliwości od 1 do 10 MHz. Wspomniane fale są niesłyszalne przez ludzkie ucho. Wysyłane z aparatu USG przenikają do badanych tkanek, a następnie odbiją się od nich i wracają do odbiornika. Potem fale akustyczne są przekształcane w impulsy elektryczne, co na ekranie monitora widoczne jest jako obraz. Tak najprościej można opisać działanie ultrasonograf.
Badanie ultrasonograficzne piersi jest całkowicie bezpieczne i bezbolesne. Może być wykonywane nawet u kobiety w ciąży i karmiących piersią, a fale akustyczne wysyłane przez aparat do USG w żaden sposób nie uszkadzają tkanek. Stąd takie badanie może być wielokrotnie powtarzane. Badanie przebiega następująco:
W czasie USG sprawdzane są obie piersi wraz z węzłami chłonnymi znajdującymi się w dołach pachowych. Wszystkie znalezione w trakcie USG zmiany np. torbiele lub guzki, zostają dokładnie zmierzone i opisane. Dużą zaleta jest to ,że nie czekamy na wynik badania, gdyż jest on sporządzany na bieżąco w trakcie wizyty.
Badanie to nie wymaga żadnych szczególnych przygotowań. Zrobić je można w dowolnej fazie cyklu menstruacyjnego, choć zaleca się, aby USG piersi było wykonywane bezpośrednio po okresie. Wtedy piersi są jeszcze miękkie i nieobolałe, a w drugiej połowie cyklu dochodzi do zmian w gospodarce hormonalnej, co może utrudnić przeprowadzenie badania.
Rozpoczęcie badanie poprzedzi krótki wywiad medyczny, przeprowadzony przez lekarza radiologa. W jego trakcie pojawią się pytania o wiek, datę ostatniej miesiączki, przyjmowane leki (w tym hormony), choroby piersi występujące w rodzinie, przebyte porody i karmienie piersią oraz przebyte w przeszłości operacje. Dobrze jest również zabrać ze sobą wyniki poprzednich badań (np. USG lub mammografii), o ile takie badania posiadamy. Dzięki nim można ustalić, czy wykryte podczas badania łagodne guzki powiększyły się czy zmieniły swój charakter.
Ultrasonografia pozwala nam wykryć zarówno zmiany łagodne, jak i we wczesnym etapie nowotwory złośliwe. Badanie USG świetnie nadaje się do monitorowania zmian torbielowatych, mastopatii, dysplazji sutka, brodawczaków oraz tzw. Gruczolakowłókniaków, szczególnie często występujących u młodych kobiet.
Gruczolakowłókniak to łagodny nowotwór piersi w postaci guzka. Może mieć różne rozmiary od kilku, kilkunastu milimetrów do nawet kilku centymetrów. Występuje pojedynczo lub w grupach. Często ma nieregularny kształt. Jest twardy lub elastyczny, więc da się przesuwać pod palcami. Gruczolakowłókniak najczęściej nie przynosi dyskomfortu, o ile nie jest duży. W przeciwnym przypadku może powodować dolegliwości bólowe i należy go usunąć. Choć zmiany te rzadko stają się zmianami złośliwymi to trzeba je obserwować. Najlepszym narzędziem do monitorowania jest właśnie USG. Kobieta powinna zgłaszać się na badanie ultrasonograficzne nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy, jeżeli wykryto u niej gruczolakowłókniaka.
Na pierwsze USG piersi kobieta powinna wybrać się między 20. a 30. rokiem życia, a później powtarzać je mniej więcej co 2 lata. Po przekroczeniu 30-tki badanie należy robić już średnio co 12 miesięcy. Natomiast jeżeli w poprzednich badaniach lekarz wykrył jakieś patologiczne zmiany albo pacjentka ma obciążony wywiad rodzinny to należy robić je częściej, nawet raz na 6 miesięcy.
Wskazaniem do sonomammografii jest:
Zastanawiasz się czytając ten artykuł- czy zamiast USG nie lepiej byłoby, wykonać poprostu mammografię? Które z tych badań jest lepsze? Odpowiedź jest następujaca: piersi młodych kobiet są w większości zbudowane z tkanki gruczołowej, która w mammografii rentgenowskiej nie jest dobrze widoczna. Stąd piersiom młodych kobiet o utkaniu gruczołowym dedykowane jest badanie ultrasonograficzne. Natomiast w późniejszych latach życia gruczoł ustępuje miejsca tkance tłuszczowej i wtedy lepszym rozwiązaniem będzie już mammografia. Pamiętajmy- nie oznacza to, że USG piersi jest badaniem przeznaczonym wyłącznie dla 20. – 30. latek.
MRI piersi, określane również jako mammografia rezonansu magnetycznego to jedno z najdokładniejszych badań w diagnostyce nowotworów piersi. Działa na zupełnie innej zasadzie niż USG czy mammografia. Wykorzystuje się w nim bowiem silne pole elektromagnetyczne zamiast fali ultradźwiękowej i promieniowania rentgenowskiego. Energia powstająca w trakcie badania jest przekształcana w obraz widoczny na monitorze, copozwala dokładnie zlokalizować zmianę oraz określić jej strukturę czy stopień unaczynienia. Jednak należy o jednym pamiętać, że nie każda kobieta będzie mogła takie badanie wykonać.
Przeciwskazaniem do wykonania badania u pacjentki, będzie posiadanie w ciele wszelkich metalowychprzedmiotów. Należą do nich np. rozrusznik serca, neurostymulator, wszczepiony aparat słuchowy, pompa insulinowa, obecność ciała obcego w oku czy metalowego klipsa w czaszce. Ponadto u kobiet w ciąży rezonans magnetyczny musi być wykonywany z dużą ostrożnością i tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne. Tego typu przeciwskazań nie ma przy USG. Generalnie, jako jedyne spośród wszystkich dostępnych metod diagnozowania jest ono w pełni bezpieczne.
Mammografia i USG piersi to dwa różne badania, które powinny się wzajemnie uzupełniać a nie stanowić dla siebie konkurencje. We wczesnych stadiach rozwoju nowotwór piersi ma często postać mikrozwapnień, a te widoczne będą tylko w mammografii. Badanie ultrasonograficzne natomiast pozwala oglądać piersi pod wieloma kątami , takich możliwości już nie daje mammografia.Co więcej za pomocą USG jesteśmy w stanie odróżnić zmianę łagodną od złośliwej, litą od niegroźnej dla zdrowia torbieli. Natomiast badanie mammograficzne już na to nie pozwala. Stąd co raz częściej starsze kobiety po mammografii i tak kierowane są na USG piersi. Dopiero oba badania w połączeniu ze sobą dają bowiem pełny obraz sytuacji. A tym samym USG piersi jest skierowane do kobiet w każdym wieku!
U kobiet w ciąży raka piersi diagnozuje się nawet 7 miesięcy później w porównaniu do kobiet, które nie są w ciąży. Rozpoznanie nowotworu znajduje się w bardziej zaawansowanym stadium, więc automatycznie zmniejsza się szanse na wyleczenie. Dodatkowo istnieje przekonanie, że u kobiet w ciąży i karmiących piersią nie ma potrzeby wykonywania USG piersi, gdyż wyczuwalne w piersiach guzki traktowane są przez niektórych lekarzy jako objaw fizjologiczny, wynikający ze zmian hormonalnych towarzyszących ciąży. Jednak prawda jest taka, że ani ciąża, ani karmienie piersią nie zabezpieczają kobiety przed nowotworem, a u każdej przyszłej mamy, tak samo jak u kobiety niebędącej w ciąży USG piersi powinno być wykonywane rutynowo.
Zespół ekspertów z Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, Polskiego Towarzystwa Onkologicznego i Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników zaleca, aby u wszystkich ciężarnych w wieku powyżej 35 lat USG piersi było wykonywane w I lub II trymestrze ciąży. Natomiast u młodszych kobiet (poniżej 35. roku życia), bez klinicznych objawów choroby piersi i bez obciążonego wywiadu rodzinnego/genetycznego w kierunku raka piersi należy rozważyć wykonanie USG piersi tak samo w I lub II trymestrze ciąży. W przypadku stwierdzenia niepokojących zmian klinicznych w obrębie piersi (guza, zaczerwienienia lub obrzęku skóry piersi, powiększonych węzłów chłonnych pachowych) konieczne jest natomiast wykonanie wszystkich niezbędnych badań diagnostycznych, które mają wykluczyć raka piersi. Należą do nich: USG piersi, mammografii (z osłoną macicy), biopsji gruboigłowej podejrzanej zmiany piersi oraz biopsji cienkoigłowej podejrzanych węzłów chłonnych pachowych – wszystko zgodnie ze standardami obowiązującymi w przypadku kobiet niebędących w ciąży.
Biopsję najlepiej przeprowadza się pod kontrolą USG, ponieważ dzięki temu zabieg jest precyzyjny i pozwala na wybór najlepszej próbki do badania. Polega na pobraniu podejrzanych komórek lub tkanek. W trakcie badania są one nakłuwane igłą o różnej grubości i zasysane (aspirowane) do strzykawki. Uzyskany w ten sposób materiał trafia na szkiełko, a następnie do laboratorium, gdzie jest badany przez patologa. Chirurg może wybrać biopsję cienko- lub gruboigłową w zależności od rozmiaru nieprawidłowej tkanki oraz jej umiejscowienia.
Do interpretacji wyników sonomammografii wykorzystuje się opracowaną przez Polskie Towarzystwo Ultrasonograficzne klasyfikację BIRADS, dzieje się tak w Polsce od 2010 roku. Wypracowane standardy na tej klasyfikacji pozwoliły ujednolicić opisy badań ultrasonograficznych piersi oraz terminologię nieprawidłowych zmian w piersiach. W klasyfikacji BIRADS bierze się pod uwagę elementy morfologiczne budowy piersi oraz występujących w nich nieprawidłowych zmian ogniskowych. Dzięki niej możemy odróżnić zmiany łagodne od potencjalnie złośliwych. Zawiera ona również informacje nt. ryzyka złośliwości zmian ogniskowych oraz w przypadku zmian o różnym charakterze propozycje postępowania diagnostyczno-terapeutycznego. Stan piersi można przypisać do jednej z 7 kategorii zgodnie z klasyfikacją BIRADS:
Pamiętaj, wykryjesz zmiany nowotworowe na wczesnym etapie rozwoju jezeli bedziesz systematycznie badała swoje piersi. Rak piersi jest w pełni wyleczalny, o ile zostanie odpowiednio wcześnie wykryty! Zbadaj swoje piersi! Nie daj się zaskoczyć rakowi!
25 czerwca, 2023 r.
21 czerwca, 2023 r.
15 czerwca, 2023 r.
