Częstym problemem kobiet jest występowanie bolesnych miesiączek. Jest to problem poważny poprzez swoją powszechność i bagatelizowany z tej samej przyczyny. Najczęstszym sposobem radzenia sobie z nim jest przyjmowanie doustnych środków przeciwbólowych i rozkurczowych których działanie jest ograniczone, a toksyczność duża. Wiele kobiet nie zdaje sobie sprawy, że u podłoża występowania bolesnych miesiączek może leżeć poważna patologia układu rozrodczego. Wiele też nie wie o tym, że nawet jeśli przyczyną nie jest poważna patologia a np. brak równowagi w układzie hormonalnym – istnieją sposoby skutecznego radzenia sobie z dolegliwościami bólowymi i zmniejszenie ich lub wyeliminowanie bez konieczności przyjmowania farmaceutyków.
Menstruacja czyli krwawienie miesięczne jest cyklicznym złuszczaniem się nabłonka macicy (endometrium) pojawiającym się pod wpływem działania żeńskich hormonów płciowych (m.in. progesteronu i estrogenu). Zmiany hormonalne są związane z wynikającą z nich przebudową endometrium, zmianami zachodzącymi w gruczołach piersiowych, zmianami temperatury ciała, wpływem na autonomiczny układ nerwowy, układ krążenia i stan psychiczny.
Przyczyną występowania bolesnych miesiączek może być toczący się proces chorobowy. Zaliczyć do tej grupy można mięśniaki macicy, endometriozę, zapalenie narządów znajdujących się w obrębie miednicy mniejszej (jajnika, jajowodu lub otrzewnej) czy nawet chorobę nowotworową. Jeśli poza bólem w trakcie miesiączki u pacjentki występują takie objawy jak podwyższona temperatura, zmieniona wydzielina z pochwy czy też tkliwość przy badaniu dolnej części brzucha dokonać szczegółowej diagnostyki pod kątem występowania poważnej patologii i skierować pacjentkę do ginekologa.
Standardowym podejściem do leczenia bólu związanego z menstruacją jest podawanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. ibuprofenu), który zmniejsza produkcję prostaglandyn odpowiedzialnych za występowanie bolesnych skurczów macicy. Skuteczność działania leków przeciwbólowych jest ograniczona, a ich szkodliwy wpływ na układ pokarmowy duży. Wielu ginekologów doradza pacjentkom stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych jako środka mającego na celu zmniejszenie dolegliwości bólowych, nie biorąc pod uwagę ich niekorzystnego wpływu na układ krążenia.
Medycyna manualna i osteopatia ma do zaoferowania pacjentkom doświadczającym dużego bólu w trakcie menstruacji dodatkową pomoc w radzeniu sobie z tym problemem. Istnieje wiele technik trzewnych wykonywanych bezpośrednio na macicę i tkanki miękkie ją otaczające, które zmniejszają jej kurczliwość w trakcie menstruacji, zwiększają ukrwienie przed jej wystąpieniem i zwiększają jej ruchomość, przez co skurcze są mniej dotkliwie odczuwane.
Do leczenia osteopatycznego przystępuje się po dokładnym zdiagnozowaniu problemu. Przy leczeniu kurczowego bolesnego miesiączkowania zaczyna się od korekcji postawy ciała i oceny ruchomości kości miednicy. Zwykle są wskazania do pracy na spojeniu łonowym, stawach krzyżowo biodrowych i kości ogonowej. Warto pobudzić układ przywspółczulny (czyli ten odpowiedzialny za rozluźnienie i zwiększenie ukrwienia narządów wewnętrznych) poprzez kość krzyżową bezpośrednio lub pośrednio poprzez techniki czaszkowe i czaszkowo – krzyżowe (kraniosakralne). Poprzez powłoki brzuszne ocenia się ruchomość narządów wewnętrznych – macicy i jajników. Jeśli jest ona zmniejszona wykonuje się techniki osteopatyczne trzewne mające na celu przywrócenie ich fizjologicznej ruchomości i normalizację napięcia nerwowego.
Leczenie osteopatyczne zastoinowego bolesnego miesiączkowania (związanego z zastojem płynów) koncentruje się na zwiększeniu drenażu w obrębie miednicy. W tym celu pracuje się na kości krzyżowej, kościach i stawach biodrowych. Zwiększenie ukrwienia miednicy można osiągnąć też poprzez pracę na przejściu piersiowo lędźwiowym kręgosłupa. Dostępne są też techniki wewnętrzne działające bezpośrednio na ruchomość macicy po które w niektórych przypadkach warto sięgnąć. By zwiększyć ukrwienie narządów dna miednicy pracuje się też na przeponie oddechowej. Warto zalecić pacjentce samodzielne wykonywanie ćwiczeń mięśni dna miednicy, przyjmowanie suplementów w postaci witaminy B6 i olejku z wiesiołka. Wzmocnienie i uelastycznienie mięśni dna miednicy daje lepsze podparcie dla narządów wewnętrznych, w tym macicy i jajników.
Wpływ na sferę emocjonalną można uzyskać stosując techniki czaszkowo-krzyżowe. Warto też nauczyć pacjentkę w jaki sposób prawidłowo oddychać torem przeponowym gdyż ma to znaczenie nie tylko dla zwiększenia ukrwienia narządów wewnętrznych ale też na znormalizowanie układu nerwowego. Każda pacjentka jest inna, dlatego sposób leczenia zawsze powinien być dobierany indywidualnie, oceniany w trakcie i modyfikowany stosownie do potrzeb. Czasami lepszym pomysłem będzie skoncentrowanie się na samodzielnych ćwiczeniach, a czasem poprawę może przynieść prowadzenie terapii kraniosakralnej. Im więcej ma się do zaoferowania pacjentkom tym bardziej można dostosować program leczenia do ich indywidualnych potrzeb. Najważniejsze jednak by pacjenta słuchać i chcieć mu pomóc, a w razie występowania niepokojących objawów skierować na dalszą diagnostykę.
1 marca, 2019 r.
8 lutego, 2019 r.
