Mimo, że ich wykrycie datuje się na okres międzywojenny, wciąż niewiele o nich wiadomo. Często nie dają żadnych objawów, ani dolegliwości bólowych, choć są dość powszechnym schorzeniem, tyle że niewiele osób wie, że je ma. Przeważnie pojawiają się w odcinku piersiowym i lędźwiowym kręgosłupa. Guzki Schmorla, bo o nich mowa to patologiczne zmiany występujące w obrębie kręgów, określane także jako przepuklina śródkostna. Guzki mogą być oznaką rozwijającej się choroby Scheurmanna, która doprowadza m.in. do degeneracji kości.
Gdy Christan Georg Schmorl w 1927 roku po raz pierwszy opisał omawiane guzki na pewno nie spodziewał się, że po upływie prawie wieku wciąż będą one dla lekarzy enigmą. Nadal nie ustalono konkretnych przyczyn powstawania guzków Schmorla, choć istnieje kilka hipotez na ten temat. Część specjalistów jest zdania, że omawiane guzki pojawiają się jako następstwo nadmiernych obciążeń kręgosłupa lub wraz z pierwszymi objawami jego zwyrodnienia. Nie zostało to jeszcze potwierdzone i trudno będzie to udowodnić, jednakże praktycznie nie zdarzają się przypadki guzków Schmorla w zdrowych krążkach międzykręgowych. Jedną z przyczyn powstawania guzków Schmorla może być osteoporoza, która prowadzi do osłabienia trzonu kręgowego. Nie ma reguły co do wielkości i rozwoju guzków Schmorla – mogą się zarówno powiększyć, jak i pozostać bez zmian. Guzki, które wykrywa się u sportowców znajdują się w przedniej części płytek końcowych, z kolei te które diagnozuje się w przebiegu choroby Scheuermanna, czyli kifozy młodzieńczej położone są centralnie. Wspomniana odmiana kifozy objawia się powolnym wyginaniem kręgosłupa do przodu.
To, co sprawia, że guzki Schmorla są takie tajemnicze to również ich niejednoznaczne objawy. Poza bólem, który wiąże się ze zniekształceniem kręgosłupa, omawiane guzki nie dają żadnych innych objawów! Ból w obrębie kręgosłupa pojawia się generalnie w trakcie wszystkich codziennych czynności, może być również odczuwalny podczas przebywania dłuższy czas w tej samej pozycji. Nie sposób zdiagnozować tych guzków samemu, czy też podczas zwykłej wizyty u ortopedy. To, co może zwrócić uwagę lekarza specjalisty to nieprawidłowa postawa pacjenta. Wówczas często zaleca się dalszą diagnostykę, a więc specjalistyczne badania.
Aby wykryć guzki Schmorla konieczne jest wykonanie rezonansu magnetycznego lub tomografu komputerowego. Wówczas lekarz jest w stanie zobaczyć je jako zagłębienia w kręgach. Powstające zagłębienia mają pofałdowane ściany i są wypełnione fragmentem chrząstki oraz krążka międzykręgowego. Wskazaniem do wyżej wymienionych badań są utrzymujące się bóle kręgosłupa, niestety jak już zostało wspomniane bóle kręgosłupa mogą być przyczyną wielu schorzeń, stąd często diagnoza lekarska opiera się tylko o badanie RTG, na którym widać zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa.
Nie istnieje niestety żadna skuteczna terapia leczenia guzków Schmorla. Nie leczy się ich również operacyjnie. Pacjentom, u których zostały zdiagnozowane guzki Schmorla zaleca się przeważnie umiarkowaną aktywność fizyczną, która nie doprowadzi do dalszej degeneracji kręgosłupa, a wręcz przeciwnie – poprawi jego ruchomości. Niekiedy aby poprawić stan pacjenta stabilizuje się kręgosłup, stosuje również fizjoterapię, której celem jest wzmocnienie mięśni kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego. Czasem przepisywane są leki przeciwzapalne o działaniu również przeciwbólowym, jednak ich skuteczność jest niewielka, a w dłużej perspektywie są one niebezpieczne dla żołądka. Głównym problemem w leczeniu guzków Schmorla jest niemożność określenia, który z guzków odpowiada za dolegliwości bólowe i czy w ogóle guzki mają związek z występowaniem bólu. Zdaniem części lekarzy dolegliwości bólowe generują zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa.
Jak wygląda leczenie w przypadku zawodowych sportowców? Poza rehabilitacją kręgosłupa oraz fizykoterapią zaleca się przerwanie treningów lub wyraźne zmniejszenie ich intensywności – chodzi o to, by nie pogłębiać zmian w kręgosłupie. Tylko tak można powstrzymać postęp choroby.
11 kwietnia, 2025 r.
4 marca, 2025 r.
3 marca, 2025 r.
